Poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa w małżeństwie jest jak stabilne stanie na dwóch nogach. Gdy go brak, choćby tylko jednemu z małżonków, nasz związek zaczyna się chwiać. O poczuciu emocjonalnego bezpieczeństwa w relacji rozmawiamy z mediatorką Elżbietą Bielnicką-Moc.
Tekst powstał na podstawie rozmowy z Elżbietą Bielnicką-Moc, którą można wysłuchać TUTAJ>>)
Poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa w związku
to stan, w którym obie strony relacji mogą bez obaw wyrażać swoje uczucia, potrzeby, oczekiwania, czują się szanowane, kochane i akceptowane takimi, jakimi są. To świadomość, że możemy polegać na partnerze bez obawy odrzucenia, zdrady, pewność, że partner będzie respektował nasze granice, potrzeby i emocje. Jak widać z powyższych zdać – poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa to absolutny fundament związku.
Sygnały świadczące o deficycie emocjonalnego poczucia bezpieczeństwa
to przede wszystkim kontrola, zazdrość, potrzeba ciągłego upewniania się w tym, że jesteśmy kochani, pożądani, atrakcyjni, ważni, potrzebni.
Mniej oczywistym przykładem zachowań świadczących o braku emocjonalnego poczucia bezpieczeństwa może być ostentacyjne demonstrowanie swojej miłości, jak np. nagłe siadanie mężowi na kolana w grupie osób, w której nikt inny tak nie robi, pocałunki bardziej intymne, niż to jest przyjęte w towarzystwie.
Dla osób znajdujących się w takim stanie charakterystyczny jest też brak zaufania oraz trudność z wybaczeniem, nawet drobnych przewin, jak np. życzenia urodzinowe złożone dopiero wieczorem, a nie z samego rana.
Mąż czy żona pozbawieni poczucia emocjonalnego bezpieczeństwa w związku boją się rozmowy, wyjaśnienia, ryzyka kłótni, ze strachu przed odrzuceniem wycofują się z sytuacji, które mogłyby prowadzić do konfrontacji. Jest to więc prosta droga do katastrofy w związku, ponieważ osoba, która czuje się z tym małżeństwie źle, nie umie i nie chce zakomunikować tego współmałżonkowi.
Przyczyn braku poczucia emocjonalnego bezpieczeństwa w związku
zazwyczaj szukamy w takich zachowaniach współmałżonka, jak częsta krytyka, ocenianie, poniżanie, ośmieszanie - publicznie lub w cztery oczy. Jednak może być też tak, że jedno z małżonków lub oboje, już na etapie wchodzenia w związek, miało deficyty emocjonalnego poczucia bezpieczeństwa.
Jak odzyskać poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa w małżeństwie?
Jak zakomunikować współmałżonkowi ten niszczący nas problem, skoro objawia się on m.in. tym, że nie chcemy podejmować rozmowy, konfrontacji, ryzykować ewentualnej kłótni? Elżbieta Bielnicka-Moc podkreśla, że podobnie jak w przypadku wielu innych trudności w związku - trzeba zacząć od siebie, od odbudowania poczucia emocjonalnego bezpieczeństwa w sobie. Zanim wzmocnimy się na tyle, żeby porozmawiać ze współmałżonkiem, musimy przypomnieć sobie swoje mocne strony, wzmocnić poczucie własnej wartości, odzyskać poczucie sprawczości i wiary w to, że mamy wpływ na to, co dzieje się w naszym życiu.
Kolejnym etapem będzie nabranie odwagi, by rozpocząć trudną rozmowę i powiedzieć np.: czuję się w naszym małżeństwie krytykowana/krytykowany, niezauważana/niezauważany, nie pokazujesz mi, że jestem ważna/ważny, nie okazujesz mi, że nadal jestem dla ciebie atrakcyjna/atrakcyjny, twoje opinie na mój temat są krytyczne, a wiele z nich oceniam jako nieprawdziwe. Czuję się jakby moje potrzeby były nieważne.
Warto, żeby mąż czy żona, którzy usłyszą takie wyznanie, postarali się zrozumieć współmałżonka, docenili otwartość, która wymagała od partnerki czy partnera odwagi, a wreszcie uwzględnili jej czy jego potrzeby i, oczywiście, zrewidowali ilość i konieczność wypowiadanych zdań krytycznych. Elżbieta Bielnicka-Moc zwraca naszą uwagę na takie drobiazgi jak ciepłe spojrzenia na żonę, która sygnalizuje, że czuje się w tym związku „niewidzialna”, mówienie do siebie nawzajem po imieniu, słuchanie współmałżonka bez przerywania mu. Zachęca też do wspólnego spędzania czasu jako jednej z metod budowania poczucia emocjonalnego bezpieczeństwa w związku.
Aleksandra IRLA
