Niektóre negatywne postawy w małżeństwie mogą być dla związku wręcz zabójcze. John M. Gottman, autor książki "Siedem zasad udanego małżeństwa" wyszczególnia cztery takie zwiastuny rozwodu: krytykę, pogardę, postawę obronną oraz mur obojętności.
Razem z Elżbietą Bielnicką - Moc, mediatorką ze Wspólnoty Trudnych Małżeństw Sychar, przyglądamy się trzeciemu z nich: postawie obronnej.
Gdy czujemy się zaatakowani - bronimy się. Część z nas przyjmuje wtedy postawę obrony przez atak. Inni - usprawiedliwiają się, tłumaczą i wyjaśniają.
Obrona przez atak
Postawa obronna wykształca się u osoby która wielokrotnie, często całymi latami, czuła się krytykowana, obrażana, traktowana pogardliwie. U kogoś takiego, nawet pytanie z pozoru neutralne, może wyzwolić reakcję obronną - atak.
Poniżej znajduje się przykładowa wymianę zdań pomiędzy małżonkami, którzy prezentują taką postawę :
Mąż: Jakie masz plany na dziś? Co będziesz robić?
Żona: Znowu się czepiasz? Czego ode mnie chcesz? Czy ja nie mogę zrobić tego na co mam ochotę?
Mąż: A co Ty mi zaraz awanturę robisz?
Żona: Ty zawsze mnie tak pytasz!
Jeśli tego rodzaju wymiana zdań ze współmałżonkiem zdarza się w naszym związku często, Elżbieta Bielnicka - Moc zachęca, żeby zadać sobie pytanie: dlaczego mój mąż czy moja żona odbiera moje neutralne pytanie jako atak? Co w moim zachowaniu, wyzwala u mojego współmałżonka postawę obronną? Może to napastliwy sposób mówienia, może lekceważący ton, może zadawanie pytania w trakcie przeglądania telefonu? A może moja żona czy mój mąż już tyle razy został przeze mnie skrzywdzony krytyką czy brakiem szacunku, że jego odruchową reakcją stał się atak słowny?
Elżbieta Bielnicka - Moc zwraca uwagę, że "Jeżeli będziemy się tymi inwektywami przerzucać, ja się będę broniła przed Tobą, Ty się będziesz bronił przede mną - będziemy się od siebie nawzajem oddalać. To jest taka postawa: bo Ty zawsze, bo ty nigdy, bo Twoja mamusia, bo Twój tatuś - i tak do czwartego pokolenia. Zwykłe pytanie może spowodować że jedno się broni, drugie atakuje, więc to pierwsze też się broni. W efekcie konflikt narasta jak kula śniegowa."
Jak wyjść z nakręcającej się z każdym zdaniem spirali: atak - obrona przez atak? W przytoczonym powyżej dialogu, mąż w reakcji na ostre słowa żony mógłby powiedzieć np.:
Rozumiem, że odczułaś to jako atak ale nie to było moją intencją. Nie chciałem Cię obrazić, urazić. Chciałem zapytać bo pomyślałem, że może uda nam się dzisiaj spędzić trochę czasu razem.
Natomiast żona, również wprost, mogłaby powiedzieć: Poczułam się zaatakowana, skrytykowana, że chcesz mi narzucać swoje pomysły. Nie chciałam się tak czuć więc zaatakowałam.
Obrona przez skulenie się w sobie
"Osoba kuląca się w sobie, tłumacząca się - staje się ofiarą. A rola ofiary nie jest komfortowa - ani w związku małżeńskim ani w żadnej innej relacji" przypomina Elżbieta Bielnicka - Moc. Jak wyjść z takiej sytuacji? Najpierw trzeba zauważyć, że taka relacja w naszym małżeństwie ma miejsce.
Żadne z małżonków nie chce widzieć swojej żony czy męża kulącego się, przestraszonego, unikającego, tłumaczącego się. Zamiast, co się zdarza, wyzywać współmałżonka i obrażać, powinniśmy raczej zadać sobie pytanie: dlaczego ona czy on przy mnie jest taki? Dlaczego w relacjach z rodziną, przyjaciółmi, sąsiadami jest sympatyczny, uśmiechnięty, reaguje normalnie - tylko w relacjach ze mną jest wycofany albo przyjmuje postawę obronno-atakującą? Może trzeba mu dać więcej przestrzeni, pozwolić decydować, docenić? Jak przypomina Elżbieta Bielnicka - Moc: "Mężowi trzeba dać przestrzeń, żeby poczuł się mężczyzną. Bo gdzie jeśli nie w swoim małżeństwie?"
Podobnie w przypadku żon - one też potrzebują w swoim związku przestrzeni na bycie sobą - kobietą.
Jak mówi Elżbieta Bielnicka - Moc: "Trzeba się zastanowić, czego chcemy w związku - wspólnie budować czy nawzajem się atakować?"
Tekst powstał na podstawie rozmowy portalu SOSrozwod.pl z Elżbietą Bielnicką - Moc. Całości nagrania wysłuchasz TUTAJ>>
